Citypeak

In de vroege ochtend van maandag 6 oktober 1997 werd Kaatee in zijn woning gearresteerd in het zogeheten Citypeak-onderzoek. Hij werd verdacht van deelname aan een criminele organisatie, het plegen van valsheid in geschrifte en heling. De verdenkingen waren gebaseerd op een veronderstelling van justitie dat het nooit teruggevonden deel van het Heinekenlosgeld in 1992 door de toenmalige eigenaar van Beleggingsmaatschappij Brouwersgracht BV zou zijn geïnvesteerd in de aankoop van het Casa Rosso-imperium. Toen hij werd aangehouden was Kaatee directeur van de speelhallen Molensteeg en Buddy Buddy die tot oktober 1996 deel uitmaakten van dat imperium.

Na meermaals als verdachte te zijn verhoord gedurende zijn verblijf in een politiecel, werd Kaatee na drie dagen weer op vrije voeten gesteld. Ruim een jaar na zijn arrestatie ontving hij van officier van justitie Fred Teeven een zogeheten kennisgeving niet verdere vervolging.

Nieuwe arrestatie

Daarmee was de zaak niet gedaan. Nog lang niet. In januari 2006 volgde een nieuwe arrestatie. Ditmaal duurde de voorlopige hechtenis langer: bijna acht maanden in plaats van drie dagen. In de strafzaak genaamd Kolbak werd de aankoop door Kaatee van de twee speelhallen en een aantal panden op de Wallen van de familie Endstra, waarvan Kaatee in 1998 reeds mede-eigenaar was geworden, onder een vergrootglas gelegd door politie en justitie.

Vrijspraak

In 2007 en in 2009 spraken achtereenvolgens de rechtbank Haarlem en het Amsterdamse gerechtshof Kaatee vrij van het ‘witwassen van de Wallenpanden’, waaronder toen ook de twee speelhallen waren begrepen.

In de tussentijd was de gemeente Amsterdam in 2008 een Bibob-procedure gestart tegen Kaatee. De burgemeester weigerde nieuwe vergunningen te verlenen aan zijn speelhallen/casino’s op de Wallen en wilde de bedrijven sluiten. Ondanks de integrale en onherroepelijke vrijspraak van Kaatee in 2009 in de strafzaak, slaagde de gemeente daar ruim vier jaar later wonderwel in met hulp van het College van Beroep voor het bedrijfsleven.

College van Beroep

Na de uitspraak van het CBb op 12 maart 2012 moest Kaatee op last van toenmalig burgemeester Eberhard van der Laan zijn hallen binnen 7 dagen sluiten op grond van de Wet Bibob. Reden voor sluiting was een financiering die Kaatee in 2003 had verkregen van vastgoedondernemer Jan-Dirk Paarlberg. De rechtbank oordeelde in 2010 in een strafzaak tegen Paarlberg dat de middelen die de vastgoedbaron voor de leningen aan Kaatee had aangewend, van criminaliteit afkomstig waren, namelijk van de afpersing van Willem Endstra. Blijkens zijn vrijspraken in 2007 en in 2009 van de verdenking dat hij die leningen heeft witgewassen, heeft Kaatee daar niet van geweten. Voor de toepassing van de Wet Bibob, doet niet ter zake of Kaatee daarvan heeft geweten, zo oordeelde het College.

Kandidaat-kopers

De sluiting van zijn speelhallen in 2012, dwong Kaatee ertoe al zijn personeel te ontslaan en zijn gokbedrijven en de panden waarin deze zijn gevestigd te verkopen om de nog resterende miljoenenschuld af te kunnen lossen. Kaatee voerde in 2012 en in 2013 diverse gesprekken hierover met kandidaat-kopers, totdat de uiteindelijke koper zich in september 2013 akkoord verklaarde met de door Kaatee verlangde koopsom.

‘Rustig afwachten en uitroken’

Op 26 september 2013 mailde een ambtenaar van de afdeling Openbare Orde en Veiligheid over de gesloten speelhallen van Kaatee de volgende instructie aan twee collega’s van de afdeling Vergunningen: ‘Rustig afwachten en uitroken.’ Toen Kaatee en de nieuwe exploitant in maart 2014 een huurovereenkomst sloten zodat de panden Molensteeg 1 en Oudezijds Achterburgwal 30 weer als speelhal in gebruik genomen konden worden, waren zij niet op de hoogte van het uitrookbeleid van de gemeente.

Vergunningaanvragen

Met gezonde ondernemerszin en nog vertrouwend op een eerlijke en rechtvaardige overheid, diende de nieuwe exploitant op 11 maart 2014 zijn vergunningaanvragen in, zonder te weten wat de gemeente feitelijk met de betreffende speelhallen van plan was. De uitrook-instructie die in september 2013 vanuit Openbare Orde en Veiligheid werd gegeven aan de ambtenaren die een half jaar later de vergunningaanvragen van de nieuwe exploitant van de hallen op hun bureau kregen, kwam namelijk pas in 2022 aan het licht, na een Wob-verzoek.

Verzetsstrijder

Het ‘uitroken’ van de speelhallen bleek nog niet zo eenvoudig. De nieuwe exploitant liet zich niet afschrikken door de voortdurende tegenwerking van ambtenaren, ook niet nadat de Kanspelautoriteit zijn landelijke exploitatievergunningen introk nadat de Kanspelautoriteit in februari 2018 een tipbrief van het OM had ontvangen. Deze naar netwerkcorruptie riekende praktijken van ambtenaren zorgden ervoor dat de kleinzoon van oud-verzetsstrijder en voormalig minister van Justitie Gerrit Jan van Heuven Goedhart zich nóg steviger vastbeet in zijn overname.

‘Niet binnen een jaar aangevangen met exploitatie’

De intrekking van de landelijke exploitatievergunningen van de huurder/koper hield uiteindelijk stand bij de rechter om de Kafkaëske reden dat de vergunninghouder niet binnen een jaar na de vergunningverlening in 2014 was gestart met de exploitatie van kansspelautomaten in de speelhallen op de Wallen. Dat hiervoor ook vergunningen nodig waren van de gemeente, was voor de rechters van de rechtbank Midden-Nederland geen verzachtende omstandigheid.

Nieuwe vervolging, ondanks eerdere vrijspraken

In 2020, toen alle argumenten om geen vergunningen te hoeven verlenen aan de nieuwe exploitant uitgeput raakten, schoot het Openbaar Ministerie de gemeente Amsterdam te hulp door Kaatee opnieuw te vervolgen voor het ‘witwassen van de Wallenpanden.’ Evenals in 2006 legde OM conservatoir beslag op de panden van Kaatee met het oog op ontneming of verbeurdverklaring.

Buitenbehandelingstelling vergunningaanvragen

Burgemeester Femke Halsema greep de handreiking van het OM met beide handen aan en stelde de vergunningaanvragen van de nieuwe exploitant buiten behandeling, met als argument: vanwege het justitieel beslag zou de vergunningaanvrager niet meer vrijelijk over de panden Molensteeg 1 en Oudezijds Achterburgwal 30 waar de speelhallen zijn gevestigd, kunnen beschikken.

Een e-mailbericht van het Landelijk Parket Amsterdam van 14 april 2021 dat het OM van een gemeenteambtenaar heeft vernomen dat burgemeester Halsema de beslissing dat de aanvraag van de koper van mijn speelhallen buiten behandeling wordt gesteld heeft ondertekend, werd met maar liefst tweeëntwintig collega’s bij het OM en politie gedeeld. Alsof het gesloten houden van twee speelhallen op de Wallen een zaak is van landsbelang.

Buitenbehandelingstelling vernietigd

Door de vergunningaanvragen van de huurder/koper buiten behandeling te stellen hoefden de burgemeester en haar ambtenaren geen Bibob-gronden meer in stelling te brengen om de aanvragen te kunnen weigeren. Die gronden zijn er immers niet.

Maar zo gemakkelijk als ze misschien had gedacht na de hulp van het OM, kwam de burgemeester niet van die aanvragen af. Op 19 december 2022 vernietigde de rechtbank het besluit van de burgemeester tot buitenbehandelingstelling van de vergunningaanvragen van de nieuwe exploitant. Die kon wel degelijk over de panden beschikken, namelijk op basis van de in maart 2014 gesloten huurovereenkomst, zo oordeelde de rechter. De burgemeester liet het er echter niet bij zitten en ging tegen de uitspraak van de rechtbank in beroep bij de Raad van State.

Raad van State

Of burgemeester Halsema bij de Raad van State wel haar gelijk haalt, is maar zeer de vraag. Op 29 november 2023 vernietigde de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State voor de tweede keer een besluit van de Amsterdamse gemeenteraad waarin de raad het exploiteren van een speelhal in de panden Molensteeg 1 en Oudezijds Achterburgwal 30 in het kader van een nieuw bestemmingsplan, op voorspraak van de burgemeester had verboden. De Raad van State verklaarde een eerder besluit van de gemeenteraad met dezelfde gevolgen, namelijk een verbod om in de panden een speelhal te exploiteren, in 2015 ook al ongegrond.

Rechtbank Amsterdam

Het ‘uitroken’ van de speelhallen van Kaatee gaat dus bepaald niet van een leien dakje. Alle hoop van de gemeente Amsterdam was daarom gevestigd op de rechtbank Amsterdam die op 11 november 2024 moest oordelen of Kaatee de panden waarin de speelhallen zijn gevestigd nu wel of niet heeft witgewassen.

In 2007 en daarna nogmaals in 2009 is Kaatee hiervan vrijgesproken in het Kolbak-proces. Door de tenlastelegging iets te wijzigen (het witwassen van de panden zou nu in een andere periode hebben plaatsgevonden), wist het OM in de strafzaak Terrel een tweede vervolging voor hetzelfde feit af te dwingen. Althans, de Amsterdamse rechtbank stond een nieuwe vervolging gewoon toe.

Derde vrijspraak

Ondanks de kunstmatige aanpassing van de tenlastelegging ten opzichte van Kolbak, sprak de rechtbank Kaatee op 11 november 2024 ook in de strafzaak Terrel vrij van het witwassen van de Wallenpanden. Het is de derde vrijspraak op rij voor hetzelfde feit.

Drie terechtwijzingen door gerechtelijke instanties vormen samen blijkbaar geen aanleiding om er een punt achter te zeten. Het OM stelde op 19 november 2024 namelijk hoger beroep in tegen de derde vrijspraak van Kaatee. Het uitroken van de speelhallen op de Wallen duurt zodoende nog altijd voort.